Chifaniziro chatsopano cha Moai chinapezeka pachilumba cha Easter, chilumba chakutali chomwe chili gawo lapadera la Chile, kumayambiriro kwa sabata ino.

Zithunzi zojambula mwala zidapangidwa ndi fuko lachi Polynesia zaka zoposa 500 zapitazo. Wongopezedwa kumene adapezeka panyanja yowuma pachilumbachi, malinga ndi wachiwiri kwa Purezidenti wa Ma'u Henua, Salvador Atan Hito.Nkhani za ABCchoyamba ananena zomwe apeza.

Ma'u Henua ndi bungwe la Indigenous lomwe limayang'anira malo osungirako zachilengedwe pachilumbachi. Kupeza kumeneku akuti kunali kofunika kwa anthu amtundu wa Rapa Nui.

"Moai ndi wofunikira chifukwa amayimiradi mbiri ya anthu a ku Rapa Nui," Terry Hunt, pulofesa wofukula zakale pa yunivesite ya Arizona, adanena.ABC. Anali makolo a anthu a pachilumbachi. Ndizodziwika padziko lonse lapansi, ndipo zikuyimiradi mbiri yodabwitsa ya zinthu zakale zokumbidwa pansi pachilumbachi. "

Pamene kuli kwakuti chiboliboli chovumbulutsidwa chatsopanocho n’chocheperapo kuposa china, kupezedwa kwake kumasonyeza choyamba mu bedi la nyanja youma.

Zimene anapezazi zinabwera chifukwa cha kusintha kwa nyengo ya m’derali—nyanja yozungulira chosema chimenechi inali itauma. Ngati mikhalidwe yowuma ikupitilira, ndizotheka kuti Moai wosadziwika pano atha kuwonekera.

“Zabisika ndi mabango aatali amene amamera m’nyanja, ndipo kuyang’ana ndi chinachake chimene chimatha kuzindikira zimene zili pansi pa nthaka kungatiuze kuti m’madambo a m’nyanjamo muli moai ambiri,” anatero Hunt. “Pamene pali moai imodzi m’nyanjamo, mwina pamakhala inanso.”

Gululi likufufuzanso zida zomwe zimagwiritsidwa ntchito posema ziboliboli za Moai ndi zolemba zosiyanasiyana.

Malo otetezedwa ndi UNESCO World Heritage Site ndiye chilumba chakutali kwambiri padziko lapansi. Zithunzi za Moai, makamaka, ndizokopa kwambiri alendo.

Chaka chatha, chilumbachi chinawona kuphulika kwa chiphalaphala chimene chinawononga ziboliboli—chochitika chowopsa chimene chinawononga malo oposa masikweya kilomita 247 pachisumbucho.